Utworzenie wspólnoty mieszkaniowej będącej w zarządzie powierzonym spółdzielni mieszkaniowej powstaje z mocy prawa z chwilą wyodrębnienia własności pierwszego lokalu w ramach zawarcia umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 24 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości obliczana według udziałów w nieruchomości wspólnej może podjąć uchwałę, że w zakresie ich praw i obowiązków oraz zarządu nieruchomością wspólną będą miały zastosowanie przepisy ustawy o własności lokali.

Oznacza to, że większość właścicieli może zdecydować o utworzeniu wspólnoty mieszkaniowej. Od momentu podjęcia uchwały przez właścicieli przestają ich obowiązywać prawa spółdzielcze, mogą przejąć zarząd nieruchomością i zacząć w pełni wykonywać swoje prawo własności. Utworzenie wspólnoty mieszkaniowej poprzez oderwanie się od spółdzielni wymaga sporego zaangażowania samych właścicieli, jednakże właściciel lokalu we wspólnocie realnie współdecyduje o funkcjonowaniu wspólnoty.

Bezpośrednia kontrola właścicieli nieruchomości pozwala wyeliminować ewentualne nadużycia czy niegospodarność. Idea utworzenia wspólnoty mieszkaniowej sprzyja jasnym i przejrzystym zasadom zarządzania.